NIETOLERANCJA HISTAMINY: JAK DOSTOSOWAĆ DIETĘ, ABY ZŁAGODZIĆ OBJAWY?
Co powoduje nietolerancję histaminy i jakie są jej objawy oraz przyczyny? Czy dieta w przypadku tego schorzenia będzie pomocna? Na te wszystkie pytania znajdziesz odpowiedź w tym artykule. Poznasz również produkty zalecane i niezalecane przez specjalistów.
Co to jest histamina i jakie są objawy jej nietolerancji?
Histamina to hormon tkankowy, który naturalnie występuje w naszym organizmie. Pełni on wiele ważnych funkcji. Odpowiada między innymi za wydzielanie kwasu solnego w żołądku, otrzymanie rytmu snu oraz prawidłową perystaltykę jelit.
Co istotne, histaminę znajdziemy również w żywności, dlatego niektóre osoby mogą być wrażliwe na zawierające ją produkty. Organizm zdrowej osoby po spożyciu produktu bogatego w histaminę poradzi sobie z nim, ponieważ rozłoży ją przy pomocy enzymu diaminooksydazy (DAO). To właśnie DAO odpowiada za odpowiedni rozkład histaminy w jelitach.
Najczęstsze objawy nietolerancji histaminy
Czym objawia się nietolerancja:
- świąd skóry, wysypka,
- wodnisty katar i kichanie,
- bóle i zawroty głowy,
- napadowy suchy kaszel, duszności,
- wzmożone wydzielanie soków żołądkowych,
- bóle brzucha, zaparcia lub biegunki,
- problemy ze zmęczeniem i zasypianiem.
Wystąpienie objawów nietolerancji histaminy czasami nie wystarczy, ponieważ są one kojarzone z innymi jednostkami chorobowymi. Wiele osób je lekceważy, przez co czas diagnozy się wydłuża. Nietolerancja histaminy diagnozowana jest prze lekarza, jednak bardzo często poza dietą nie jest potrzebne żadne dodatkowe leczenie.
Rozpoznanie nietolerancji histaminy
Diagnostyka nietolerancji histaminy jest stosunkowo prosta. Wystarczy badanie krwi, które wskaże poziom enzymu DAO. U osób z zaniżonym wynikiem występuje podejrzenie nietolerancji histaminy. W tym przypadku dieta powinna rozwiać wątpliwości, ponieważ po wyeliminowaniu konkretnych grup produktów objawy powinny ustąpić. Czasami leczenie nietolerancji histaminy jest wsparte farmakoterapią (np. leki przeciwhistaminowe), jednak powinna być ona prowadzona pod okiem lekarza specjalisty.
Dieta w nietolerancji histaminy
Dieta antyhistaminowa, czy też dieta niskohistaminowa polega na wykluczeniu lub ograniczeniu produktów ją wyzwalających. Należy do leczniczych sposobów żywienia, ponieważ skupia się na ścisłym wyeliminowaniu produktów pogarszających objawy. U osób chorych wysokie stężenie histaminy w posiłku będzie powodowało nieprzyjemne objawy, a duże zawartości histaminy w codziennej diecie mogą pogorszyć stan zdrowia chorego.
Dieta antyhistaminowa powinna bazować na świeżych produktach, jak najmniej przetworzonych. Co ważne, histamina w jedzeniu powstaje na skutek przechowywania i dojrzewania, więc niezalecane będą wszelkie kiszonki, sery i wędliny dojrzewające czy produkty marynowane.
Histamina w produktach spożywczych
Z diety niskohistaminowej należy wykluczyć:
- produkty spożywcze, które zawierają duże zawartości histaminy,
- produkty, które mają zdolność do zwiększania wydzielania histaminy w organizmie,
- produkty, które są inhibitorami enzymu DAO (blokują jego działanie).
Niezalecane produkty, to:
- kiszonki,
- mleczne produkty fermentowane,
- wędliny i sery dojrzewające (camembert, parmezan, gorgonzola, wędliny surowe, salami),
- przetworzone produkty mięsne (konserwy, kiełbasy),
- żywność zawierająca konserwanty, aromaty i barwniki,
- owoce morza i ryby z ciemnym mięsem oraz przetwory rybne (np. z puszki),
- owoce suszone,
- czekolada,
- awokado, truskawki i cytrusy,
- niektóre warzywa (szpinak, bakłażan, pomidory, fasola, szparagi),
- alkohol.
Należy pamiętać, że pomimo odpowiedniej diety, nie można pozbyć się nietolerancji. U osób, u których aktywność enzymu dao jest obniżona czasami stosuje się suplement dao, czyli doraźną pomoc w sytuacji kiedy nie ma możliwości wyeliminowania produktów spożywczych ze znaczną ilością histaminy.
Przy opracowywaniu jadłospisu u osoby chorej trzeba zwrócić uwagę czy nietolerancja histaminy współistnieje z innymi schorzeniami i dostosować dietę do indywidualnych potrzeb. Bardzo często osoby chore same nie potrafią odpowiednio zbilansować posiłków przy tak wielu eliminacjach pokarmowych, dlatego zaleca się wizytę u dietetyka. Specjalista może pomóc, szczególnie na początku, po zderzeniu się z diagnozą nietolerancji histaminy.
Dieta antyhistaminowa - najważniejsze zasady
- W codziennej diecie niskohistaminowej należy uwzględniać produkty zastępcze dla tych, które eliminujemy. Na przykład wykluczając nabiał pozbywamy się źródła wapnia. Należy odpowiednio w to miejsce dodać inne produkty będące jego źródłem (np. roślinne produkty fortyfikowane w wapń).
- Ważne jest indywidualne podejście i ułożenie jadłospisu zgodnie z potrzebami chorego. Należy zwrócić uwagę na odpowiednią kaloryczność diety oraz zawartość makro i mikroskładników.
- Trzeba pamiętać, że zdrowy styl życia to nie tylko dieta, a również aktywność fizyczna, odpowiedni odpoczynek i unikanie stresu. Jak wiadomo, również te czynniki mogą wpływać na zaostrzenie nietolerancji pokarmowych.
- Z ostrożnością należy podejść do suplementów diety, które reklamowane są jako remedium na nietolerancje. Suplementację czy probiotykoterapię w nietolerancji histaminy trzeba dopierać indywidualnie.
Podsumowanie
Histamina i nietolerancja histaminy to coraz popularniejsze tematy. Diagnostyka w ostatnich latach posunęła się mocno do przodu, więc też łatwiej nam rozpoznać nietolerancję histaminy. Przed zdecydowaniem się na przejście na dietę niskohistaminową, warto zdiagnozować nietolerancję histaminy poprzez odpowiednie badania, ponieważ objawy mogą być mylone z objawami alergii. Chorym zaleca się kontakt z dietetykiem, w celu ustalenia indywidualnego jadłospisu. Taka rozpiska odpowiednich posiłków może wspomóc leczenie nietolerancji histaminy i umiejętnie eliminowanie produktów spożywczych ze znaczną ilością histaminy.