NIETOLERANCJA LAKTOZY - GDY SZKODZI TO, CO ZDROWE

Intolerancja laktozy staje się coraz bardziej powszechnym problemem w dzisiejszych czasach. Jest to stan, którego przyczyną jest zaburzenie trawienia oraz wchłaniania laktozy, czyli cukru mlecznego.

NIETOLERANCJA LAKTOZY - NAJCZĘSTSZE OBJAWY

Laktoza jest związkiem występującym w mleku i jego przetworach, a jej rozkładu dokonuje enzym zwany laktazą. Jednak u osób z nietolerancją laktozy produkcja laktazy jest niewystarczająca, co skutkuje trudnościami w trawieniu tego cukru.

Objawy nietolerancji laktozy mogą być różnorodne i obejmować dolegliwości takie jak wzdęcia, bóle brzucha, gazy, biegunkę czy nudności. W przypadku wielu osób, nawet niewielkie ilości laktozy mogą wywoływać nieprzyjemne reakcje. Dlatego też, coraz więcej osób decyduje się na eliminację produktów zawierających laktozę z ich codziennej diety.

Istnieją różne stopnie nietolerancji laktozy, od łagodnych przypadków, gdzie organizm toleruje pewne ilości laktozy, po bardziej zaawansowane, które wymagają całkowitego wyeliminowania tego składnika z diety. Warto podkreślić, że nietolerancja laktozy różni się od alergii na białko mleka, gdzie reakcje organizmu są związane z obecnością białek mlecznych, a nie samej laktozy.



Obecnie wyróżniamy trzy główne typy nietolerancji laktozy: pierwotną, wtórną (nabytą) oraz wrodzoną (alaktazję).

Pierwotna nietolerancja laktozy jest najczęstszą postacią choroby. Czynniki wpływające na tę formę nietolerancji obejmują genetyczne predyspozycje oraz pochodzenie etniczne. Objawia się ona zmniejszeniem aktywności laktazy w jelitach, postępującym wraz z wiekiem. Stopień nietolerancji laktozy zależy również od częstotliwości opróżniania żołądka oraz rodzaju mikroflory jelitowej. Choroba ta najczęściej dotyka młodzież i osoby dorosłe. Według najnowszych badań, około 37% osób dorosłych i nieco mniej niż 2% dzieci i niemowląt doświadcza objawów nietolerancji laktozy.

Wtórna nietolerancja laktozy zazwyczaj ma charakter przejściowy. Jest spowodowana zmniejszeniem aktywności laktazy z powodu wystąpienia innych chorób lub alergii, takich jak mukowiscydoza, celiakia, niedożywienie, infekcje żołądka, alergie pokarmowe, a także skutków ubocznych leków.

Wrodzona nietolerancja laktozy (alaktazja) objawia się niemożnością trawienia laktozy od urodzenia z powodu całkowitego braku laktazy. Osoby dotknięte tą chorobą muszą ściśle przestrzegać diety bezlaktozowej przez całe życie, ponieważ nawet niewielkie ilości laktozy są dla nich nieznośne.

Choroba ta występuje jednak niezwykle rzadko, a nietolerancja laktozy w praktyce ogranicza się głównie do pierwotnej i wtórnej formy.

Szybka diagnoza i identyfikacja nietolerancji laktozy są niezwykle istotne ze względu na potencjalne powikłania, takie jak obniżenie przyswajalności wapnia, bóle stawów, problemy z koncentracją i inne.

DIETA I GOTOWY JADŁOSPIS W NIETOLERANCJI LAKTOZY

Osoby z nietolerancją laktozy muszą być świadome swojej diety i szukać alternatywnych źródeł wapnia, witaminy D czy białka, które są obecne w produktach mlecznych. Na rynku dostępne są także liczne produkty zastępcze, takie jak mleko roślinne czy suplementy, które pozwalają na zaspokojenie potrzeb żywieniowych bez konieczności spożywania tradycyjnych produktów mlecznych.

W związku z rosnącą świadomością nietolerancji laktozy, producenci żywności wprowadzają na rynek coraz więcej produktów dostosowanych do potrzeb osób z tym schorzeniem. Dzięki temu osoby z nietolerancją laktozy mają obecnie szerszy dostęp do różnorodnych i smacznych alternatyw, umożliwiających im utrzymanie zdrowej i zrównoważonej diety.

Najwyższą aktywność enzymu laktazy obserwuje się u noworodków i niemowląt, ponieważ mleko stanowi od 60% do 100% ich codziennego pożywienia. Po okresie niemowlęcym aktywność laktazy stopniowo maleje, nawet do 10%, wraz ze zmniejszaniem spożycia mleka, co stanowi bezpośrednią przyczynę nietolerancji laktozy i utraty zdolności do jej trawienia.



PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS W NIETOLERANCJI LAKTOZY

Śniadanie - Kanapki z szynką i surówka z pomidorów

Składniki:
10 ml - Oliwa z oliwek
170 g - Pomidor
1 g - Majeranek, suszony
1 g - Pieprz czarny
1 g - Tymianek, suszony
45 g - Szynka z indyka
80 g - Chleb orkiszowy
120 g - Ogórki kiszone
10 g - Słonecznik, nasiona, łuskane

Sposób przygotowania
Pieczywo skrop oliwą i ułóż na wierzch szynkę. Pomidory pokrój i wymieszaj z ziołami, słonecznikiem i ogórkiem kiszonym.

II śniadanie - Jogurt bez laktozy z dodatkiem truskawek i migdałów

Składniki:
150 g - jogurt bez laktozy
100 g - truskawki
15 g - migdały

Sposób przygotowania:
Do jogurtu dodać truskawki i migdały

Obiad - Jednogarnkowe leczo z kurczakiem i fasolką szparagową

Składniki na 2 porcje:
150 g - Cukinia
200 g - Fasolka szparagowa, mrożona
100 g - Kasza jęczmienna, pęczak
3 g - Majeranek, suszony
200 g - Mięso z piersi kurczaka, bez skóry
20 ml - Olej rzepakowy
120 g - Papryka czerwona
1 g - Pieprz czarny
400 g - Pomidory w puszce

Sposób przygotowania
Mięso pokrój na kawałki. Wrzuć je na rozgrzany olej, duś w odrobinie wody 5 minut. Warzywa pokrój w kostkę i wrzuć do mięsa. Przykryj i duś 10 minut, mieszając od czasu do czasu. Dodaj przyprawy i zalej wszystko pomidorami. Duś jeszcze 7 minut. W między czasie ugotuj kaszę. Leczo wykładaj na kaszę.

Kolacja - Omlet ze świeżym szpinakiem, szczypiorkiem i pomidorami

Składniki:
100 g - Jaja kurze całe
50 g - Cebula
5 g - Szczypiorek
8 ml - Oliwa z oliwek
170 g - Pomidor
1 g - Pieprz czarny
2 g - Sól biała
25 g - Szpinak
80 g - Chleb orkiszowy

Sposób przygotowania
Warzywa umyć i osuszyć. Pomidory sparzyć wrzątkiem, obrać ze skórki i pokroić w małą kostkę. Na rozgrzanej oliwie z oliwek zeszklić pokrojoną w drobną kostkę cebulę, dodać pomidor, przyprawić solą morską i pieprzem, poddusić. Jajka roztrzepać, przyprawić pieprzem, dodać do nich podduszone warzywa. W naczyniu żaroodpornym ułożyć umyte i osuszone liście szpinaku i wlać przygotowaną masę jajeczną z pomidorami. Piec pod przykryciem ok. 20 minut w temp. 160 stopni. Gotowy omlet posypać posiekanym szczypiorkiem.