OTYŁOŚĆ-DEFINICJA, PRZYCZYNY, OBJAWY, ZALECENIA ŻYWIENIOWE
Otyłość to choroba przewlekła charakteryzująca się nagromadzeniem tkanki tłuszczowej z powodu dodatniego bilansu energetycznego. Aktualnie jest to najczęściej występująca choroba metaboliczna, będąca skutkiem zaburzeń odżywiania o różnej etiologii, osiągająca wymiary epidemii.
TYPY OTYŁOŚCI
Otyłość brzuszna (androidalna) - charakteryzuje się umiejscowieniem tkanki tłuszczowej w centralnych partiach ciała. Taka otyłość dotyczy zwłaszcza mężczyzn, oraz kobiet w okresie postmenopauzy.Otyłość pośladkowo-udowa (gynoidalna) - tkanka tłuszczowa może też gromadzić się w dolnych partiach ciała (pośladki, uda). Ten rodzaj otyłości przeważa u kobiet.
ROZPOZNANIE OTYŁOŚCI
1. Wyznaczenie wskaźnika masy ciała, czyli BMI (Body Mass Index)
- mniejsze niż 18,5 - niedowaga
- od 18,5 do 24,9 - waga prawidłowa
- od 25 do 29,0 - nadwaga
- od 30,0 do 34,9 - otyłość I stopnia
- od 35,0 do 39,9 - otyłość II stopnia
- powyżej 40 - otyłość III stopnia, zwaną też olbrzymią lub złośliwą.
2. Pomiar zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie.
3. Pomiar obwodu talii.
PRZYCZYNY OTYŁOŚCI
Do przyczyn otyłości zaliczają się:PRZYCZYNY ŚRODOWISKOWE
- jedzenie zbyt obfitych posiłków,
- jedzenie posiłków nieregularnie oraz dojadanie między nimi "na zapas" np. słonych lub słodkich przekąsek,
- zbyt częste spożywanie posiłków bez utrzymania 3-4 godzinnych przerw między nimi,
- kupowanie produktów wysoko przetworzonych, które dostarczają w małych ilościach dużej ilości kalorii.
PRZYCZYNY HORMONALNE
- zespół Cushinga,
- niedoczynność tarczycy.
- zespół policystycznych jajników.
PRZYCZYNY GENETYCZNE
- gen FTO- gen podatności na otyłość,
- gen FABP2 – gen jelitowego białka wiążącego kwasy tłuszczowe.
PRZYCZYNY PSYCHOLOGICZNE
- brak samoakceptacji,
- obniżony nastrój i depresja,
- niska samoocena.
SKUTKI OTYŁOŚCI
Otyłość może nieść za sobą wiele negatywnych skutków, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, choroby układu krążenia, ryzyko zawału czy udaru oraz wiele innych, a to pogarsza stan naszego zdrowia, wpływając osłabiająco na odporność organizmu i jego wydolność. Dlatego tak ważne jest podjęcie leczenia i działania w tym zakresie.LECZENIE OTYŁOŚCI
Leczenie otyłości na początku powinno obejmować szczegółową diagnostykę i w zależności od stopnia otyłości zalecane jest na przykład postępowanie dietetyczne oraz zmiana nawyków żywieniowych, współpracując z dietetykiem, który przeprowadzi konsultację żywieniową, stworzy indywidualny jadłospis, zalecenia żywieniowe oraz zalecenia suplementacyjne. Ponadto pomocna w leczeniu otyłości okaże się też aktywność fizyczna. W zależności od stopnia otyłości leczenie jej może obejmować także leczenie farmakologiczne, psychologiczne oraz w bardzo zaawansowanych przypadkach leczenie chirurgiczne.ZALECENIA ŻYWIENIOWE
- Spożywać regularnie posiłki co 3-4 godziny.
- Spożywać chude mięsa i wędliny zamiast tłustych, unikaj wędlin z podrobów – czyli pasztetu, salcesonu itp. Zamiast wołowiny, wieprzowiny i podrobów wybieraj chude gatunki mięs (indyk, kurczak, cielęcina).
- Ograniczyć spożywanie tłuszczu pochodzenia zwierzęcego: smalec, słoninę oraz mieszanki masła z margaryną. Zamienić je na tłuszcze pochodzenia roślinnego i z ryb.
- Co najmniej dwa razy w tygodniu jeść tłuste ryby morskie: śledzie, makrela, czy łosoś (są bogate w kwasy tłuszczowe omega-3).
- Spożywać orzechy i nasiona. Szczególnie migdały, orzechy włoskie, poza tym siemię lniane, pestki z dyni, sezam oraz ziarna słonecznika.
- Spożywać warzywa i owoce.
- Jeść produkty zawierające błonnik pokarmowy, czyli pieczywo razowe, musli, kasze z grubego przemiału, płatki owsiane, otręby.
- Ograniczyć spożycie soli, alkoholu.
- Mniej smażyć, a więcej potraw przygotowywać przez duszenie i pieczenie, gotowanie, gotowanie na parze.
- Wypijać minimum 1,5 litra płynów dziennie.
