DIETA W OSTEOPOROZIE - ZALECENIA I PRZEPISY
Osteoporoza to powszechna choroba metaboliczna układu kostnego, która charakteryzuje się utratą masy kostnej i osłabieniem struktury kości. Choroba ta jest jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych, z którymi boryka się coraz większa liczba osób na całym świecie. Osłabienie kości i zwiększone ryzyko złamań stanowią poważne zagrożenie dla jakości życia pacjentów, a także generują znaczące koszty leczenia i opieki zdrowotnej.
Dlatego też zrozumienie roli diety w leczeniu osteoporozy staje się coraz bardziej istotne. Dieta może odgrywać kluczową rolę w zapobieganiu utracie masy kostnej, wspomaganiu zdrowego rozwoju kości u młodych ludzi oraz w procesie leczenia osteoporozy u osób starszych. W artykule tym skupimy się na związkach między żywieniem a zdrowiem kostnym, prezentując najważniejsze składniki diety, które wpływają na zdrowie kości, oraz omawiając strategie żywieniowe, które można wdrożyć w celu zmniejszenia ryzyka osteoporozy lub poprawy jakości życia pacjentów z tą chorobą.
DIETA PRZY OSTEOPOROZIE
Dieta zmniejszająca ryzyko osteoporozy, to przede wszystkim dieta urozmaicona i dobrze zbilansowana. Żywienie w osteoporozie może pozytywnie wpłynąć na samopoczucie chorego oraz zahamować postępowanie choroby. Dieta bogata w wapń to jedna z ważniejszych zasad. Należy uwzględnić główne źródła wapnia, takie jak: produkty mleczne, warzywa kapustne, brokuł, owoce świeże i suszone, a także orzechy i nasiona (szczególnie mak i chia). Ważne będą również takie składniki jak: witamina K, witamina c, magnez i fosfor. Dodatkowo warto wykonać badania krwi i dostosować dietę do ewentualnych niedoborów chorego. Osoby w podeszłym wieku, a to ich często dotyczy osteoporoza, spożywają niewiele pokarmów lub są one ubogie w wartości odżywcze.
CO JEŚĆ PRZY OSTEOPOROZIE?
Osteoporoza jest chorobą, która może zagrażać jakości życia i niezależności wielu osób. Chociaż nie ma cudownej diety, która wyleczy tę schorzenie, odpowiednie żywienie może odegrać kluczową rolę w zapobieganiu jej postępowi i utrzymaniu zdrowych kości. Pacjentom zaleca się konsultację z dietetykiem, który specjalizuje się w tej chorobie.
Oto niektóre produkty zalecane, które warto włączyć do codziennej diety w celu wzmocnienia układu kostnego:
Produkty mleczne i nabiał: Są one bogate w wapń, który jest kluczowym składnikiem dla zdrowych kości. Możesz wybierać mleko, jogurt, kefir, sery, mleko i napoje mleczne wzbogacone w wapń.
Zielone warzywa liściaste: Takie jak szpinak, jarmuż, boćwina i kapusta pekińska. Zawierają one wapń, witaminę K oraz inne składniki odżywcze, które pomagają w wchłanianiu wapnia.
Łosoś i inne ryby: Tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, sardynki i makrela, są dobrym źródłem witaminy D i kwasów tłuszczowych omega-3, które wpływają korzystnie na zdrowie kości.
Orzechy i nasiona: Nasiona sezamu, siemię lniane, migdały i orzechy włoskie są bogate w wapń, magnez, fosfor i inne składniki odżywcze ważne dla kości.
Produkty sojowe: Tofu, mleko sojowe i inne produkty na bazie soi są źródłem białka, witaminy D i izoflawonów, które mogą korzystnie wpływać na zdrowie kostne.
Owoce i warzywa bogate w witaminę C: Pomarańcze, czerwona papryka, kiwi i truskawki zawierają witaminę C, która jest ważna dla produkcji kolagenu, budulca kości.
Jaja: Zawierają białko, witaminę D i inne składniki odżywcze ważne dla procesów mineralizacji kości.
Suplementy: W przypadku trudności z uzyskaniem wystarczającej ilości wapnia i witaminy D z dietą, lekarz może zalecić suplementy.
Oleje roślinne: Olej lniany i oliwa z oliwek zawierają zdrowe tłuszcze, które mogą wpływać na zdrowie kości.
Ziarna pełnoziarniste: Produkty z pełnego ziarna, takie jak brązowy ryż, pełnoziarnista pasta czy chleb pełnoziarnisty, dostarczają błonnika, magnezu i innych składników odżywczych korzystnych dla kości.
CZEGO NIE JEŚĆ PRZY OSTEOPOROZIE?
Istnieją produkty niewskazane, które mogą pogarszać objawy i powodować pogłębienie się choroby.
Sól: Nadmiar sodu w diecie może prowadzić do utraty wapnia z organizmu. Ogranicz spożycie soli, unikaj przetworzonych produktów spożywczych, fast foodów i przesolonych potraw.
Napoje gazowane: Napoje typu cola i inne słodzone napoje gazowane zawierają fosforan sodu, który może zaburzać równowagę wapniowo-fosforanową w organizmie.
Kofeina: Nadmierne spożycie kofeiny może zwiększać wydalanie wapnia z organizmu. Ogranicz spożycie kawy, herbaty i napojów energetycznych.
Alkohol: Nadmiar alkoholu może wpływać negatywnie na zdolność organizmu do wchłaniania wapnia. Ogranicz spożycie alkoholu lub spożywaj go umiarkowanie.
Żywność wysoko przetworzona: Produkty spożywcze, takie jak gotowe dania, fast foody i przekąski, często zawierają dużo soli, cukrów i sztucznych dodatków, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie kości.
Mięso czerwone: Spożywanie nadmiernych ilości mięsa czerwonego może zwiększać kwasowość organizmu, co może prowadzić do utraty wapnia. Wybieraj mięso chude i ogranicz jego spożycie.
Nadmierna ilość witaminy A: Spożycie nadmiernych ilości witaminy A z suplementów lub produktów spożywczych może zwiększać ryzyko osteoporozy. Ważne jest, aby dostarczać organizmowi witaminę A w umiarkowanych ilościach.
Produkty z kwasem fosforowym: Produkty zawierające dużo kwasu fosforowego, takie jak niektóre napoje gazowane, mogą wpływać negatywnie na zdrowie kości.
Palenie papierosów: Palenie papierosów jest szkodliwe nie tylko dla płuc, ale także dla układu kostnego. Substancje chemiczne zawarte w dymie papierosowym mogą osłabiać kości.
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS PRZY OSTEOPOROZIE
Pamiętaj, że dieta to tylko jeden z czynników wpływających na zdrowie kości. Regularna aktywność fizyczna, unikanie nadmiernego stresu, a także regularne badania osteodensytometryczne pod nadzorem lekarza są kluczowe w profilaktyce i leczeniu osteoporozy. Przed wprowadzeniem znaczących zmian w diecie lub nawykach żywieniowych zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia.
Przepisy w diecie na osteoporozę
Owsianka z kiwi
Składniki:
10 g - Dynia, pestki, łuskane
75 g - Kiwi
100 ml - Mleko 2% - Mlekovita
40 g - Płatki owsiane
100 ml - Woda
Sposób przygotowania
Płatki owsiane ugotuj na mleku z wodą. Dodaj kiwi i pestki dyni.
Frittata Caprese
Składniki:
102 g - Jaja kurze całe
5 ml - Olej rzepakowy
2 g - Oregano, suszone
36 g - Płatki ryżowe Janex
40 g - Ser mozzarella Galbani
80 g - Pomidor
15 g - Dynia, pestki, łuskane
Sposób przygotowania
Pomidory pokrój i wymieszaj z solą i pieprzem. Jajka roztrzep z mlekiem i płatkami. Dodaj startą mozzarellę i pokrojone pomidory. W naczyniu rozsmaruj olej i wylej masę. Piecz 15-20 minut w 180 C.
Sałatka warzywna z serem kozim
Składniki:
40 g - Chleb orkiszowy
5 g - Dynia, pestki, łuskane
70 g - Ogórek
10 ml - Oliwa z oliwek
14 g - Pomidory suszone na słońcu, w oleju
40 g - Rukola
40 g - Ser kozi, półmiękki
Sposób przygotowania
Warzywa pokrój, wymieszaj i dodaj oliwę oraz pestki dyni. Na koniec dodaj kozi ser. Sałatkę jedz z pieczywem.
Fit quesadilla po włosku z ciecierzycą
Składniki:
20 g - Cebula dymka
1 g - Liście kolendry, suszone
1 g - Papryka chili, w proszku
50 g - Papryka czerwona
1 g - Pieprz czarny
80 g - Pomidor
30 g - Ser mozzarella Galbani
60 g - Tortilla, pełnoziarnista
60 g - Ciecierzyca bez zalewy, puszka
Sposób przygotowania
Pokrój w plastry pomidora, a paprykę i cebulkę na drobną kostkę. Zetrzyj mozzarellę na tarce z grubymi oczkami. Na połowę tortilli wyłóż pokrojone pomidory, ciecierzycę, paprykę i większą część startego sera. Dopraw szczyptą chilli, soli i pieprzu. Całość posyp cebulką. Złóż tortillę na pół, na wierzch połóż resztę sera i jeszcze raz złóż. Powinien powstać trójkąt. Tak złożoną tortillę podsmażaj około 10-15 minut na bardzo małym ogniu na nieprzywierającej patelni z obu stron, aż ser się rozpuści.