DYNIA NA TALERZU : BOGACTWO SMAKU I ZDROWIA

Dla wielu z nas dynia to nieodłączny element jesiennego krajobrazu. Jej charakterystyczna, pomarańczowa skórka, przypominająca ciepłe kolory zachodzącego słońca, wprowadza nas w nastrój jesiennych wieczorów, pełnych nostalgii i spokoju. Dynia jest szczególnie popularna w okresie Halloween, kiedy to staje się główną bohaterką ozdób i rzeźbionych lampionów. Jednak oprócz walorów estetycznych, dynia jest również skarbnicą składników odżywczych, które mają niezwykle korzystny wpływ na nasze zdrowie.

Wartości odżywcze dyni

Dynia to warzywo o niskiej kaloryczności, co czyni ją idealnym produktem dla osób dbających o linię. W 100 gramach dyni znajduje się zaledwie około 26 kcal, co sprawia, że można ją spożywać w dużych ilościach bez obawy o przyrost masy ciała. Jest również uboga w tłuszcz, co dodatkowo przemawia za jej włączeniem do diet niskokalorycznych. Jednak mimo niskiej kaloryczności, dynia dostarcza wielu cennych składników odżywczych.

Dynia jest jednym z najbogatszych naturalnych źródeł beta-karotenu, silnego przeciwutleniacza, który organizm przekształca w witaminę A. Beta-karoten odgrywa kluczową rolę w ochronie organizmu przed wolnymi rodnikami, które mogą uszkadzać komórki i prowadzić do rozwoju wielu chorób, w tym nowotworów. Badania wykazują, że regularne spożywanie dyni może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka: 

• płuc,
• prostaty
• żołądka.

Co więcej, beta-karoten ma pozytywny wpływ na zdrowie oczu, chroniąc przed zwyrodnieniem plamki żółtej i poprawiając widzenie w nocy.

Oprócz beta-karotenu, dynia jest bogata w witaminy C, E oraz K.

• Witamina C znana ze swoich właściwości wzmacniających układ odpornościowy, pomaga organizmowi w walce z infekcjami i wspiera proces gojenia się ran.
• Witamina E będąca silnym przeciwutleniaczem, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i wspiera zdrowie skóry, zapobiegając przedwczesnemu starzeniu się.
• Witamina K jest niezbędna dla prawidłowego krzepnięcia krwi i zdrowia kości.

Dynia zawiera również cenne minerały, takie jak potas, magnez, żelazo oraz fosfor.

• Potas jest kluczowy dla utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi, a jego wysoka zawartość w dyni sprawia, że warzywo to może pomagać w zapobieganiu nadciśnieniu.
• Magnez natomiast wspiera prawidłowe funkcjonowanie mięśni i układu nerwowego, a także bierze udział w metabolizmie energetycznym.
• Żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny, białka odpowiedzialnego za transport tlenu we krwi, a jego niedobór może prowadzić do anemii.
• Fosfor wspiera zdrowie kości i zębów oraz uczestniczy w procesach metabolicznych.

Zdrowotne właściwości dyni

Spożywanie dyni przynosi wiele korzyści zdrowotnych, zwłaszcza w kontekście chorób serca i układu krążenia. Dzięki zawartości potasu, błonnika oraz witamin A i C, dynia wspiera zdrowie serca i pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi. Błonnik zawarty w dyni nie tylko poprawia trawienie, ale również obniża poziom cholesterolu, co z kolei zmniejsza ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia.

Dynia jest również polecana osobom zmagającym się z nadwagą i otyłością, ponieważ niskokaloryczność i wysoka zawartość błonnika sprawiają, że daje uczucie sytości na dłużej, co pomaga w kontrolowaniu apetytu i utrzymaniu zdrowej masy ciała.

Wartości odżywcze pestek dyni

Nie tylko miąższ dyni zasługuje na uwagę. Pestki dyni są równie cenne pod względem odżywczym i zdrowotnym. Są one bogatym źródłem cynku, minerału, który odgrywa kluczową rolę w wielu procesach metabolicznych. Cynk wspiera zdrowie skóry, wzmacnia układ odpornościowy, a także jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania męskiego układu rozrodczego. Niedobór cynku może prowadzić do osłabienia włosów i paznokci, a także zwiększać ryzyko infekcji.

Pestki dyni zawierają również fosfor, magnez, mangan, miedź, żelazo oraz witaminę E.

• Fosfor i magnez są kluczowe dla zdrowia kości, 
• mangan wspiera procesy gojenia się ran i metabolizm węglowodanów.
• Miedź i żelazo są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego, a witamina E, jako silny przeciwutleniacz, chroni komórki przed uszkodzeniem.

Co więcej, pestki dyni zawierają fitosterole, związki, które mogą pomóc w obniżaniu poziomu cholesterolu we krwi i wspierać zdrowie prostaty. Fitosterole mogą również zmniejszać ryzyko rozwoju niektórych nowotworów, co czyni pestki dyni wartościowym dodatkiem do codziennej diety.

Jak pestki dyni mogą wpłynąć na nasze samopoczucie?

Pestki dyni mają również pozytywny wpływ na nasze samopoczucie, dzięki obecności tryptofanu, aminokwasu, który przyczynia się do produkcji serotoniny – hormonu szczęścia. Serotonina odgrywa kluczową rolę w regulacji nastroju, poprawia nastrój, redukuje stres i ułatwia zasypianie. Wysoka zawartość tryptofanu w pestkach dyni sprawia, że mogą one być naturalnym wsparciem w walce z objawami depresji i stanów lękowych.

Regularne spożywanie pestek dyni może poprawić ogólne samopoczucie, a także wspierać zdrowy sen, ponieważ tryptofan jest również prekursorem melatoniny – hormonu odpowiedzialnego za regulację cyklu snu i czuwania. Dla osób zmagających się z problemami ze snem, włączenie pestek dyni do diety może być prostym i naturalnym sposobem na poprawę jakości snu oraz regenerację organizmu podczas nocy.

Pomysły na dynię

Dynia to warzywo niezwykle uniwersalne w kuchni. Istnieje wiele twórczych sposobów na jej wykorzystanie, dzięki czemu każdy może znaleźć coś dla siebie. Najbardziej popularnym daniem jest zupa dyniowa, która zachwyca swoją kremową konsystencją i delikatnym smakiem. Zupa z dyni może być przygotowana na wiele sposobów – z dodatkiem imbiru, mleka kokosowego, soczewicy, a nawet z odrobiną pomarańczy, co nadaje jej egzotycznego charakteru.

Inne ciekawe pomysły to:

• sałatki z dodatkiem pieczonej dyni,
• konfitury,
• dżemy,
• pierożki,
• risotto dyniowe,
• ciasta,
• dyniowe chipsy.

Pieczona dynia w sałatce doskonale komponuje się z serem feta, orzechami włoskimi i rukolą, tworząc zdrowe i pożywne danie. Dyniowe pierożki to natomiast propozycja dla miłośników tradycyjnej kuchni w nowoczesnym wydaniu. Nadzienie z dyni może być urozmaicone o dodatki takie jak grzyby, szpinak czy kozi ser, co nadaje potrawie wyrazisty smak.

Dynia świetnie sprawdza się również w słodkich daniach. Dyniowe ciasta, muffinki czy placki to idealny sposób na jesienny deser. Dodatek przypraw takich jak cynamon, imbir, gałka muszkatołowa czy kardamon podkreśla naturalną słodycz dyni i wprowadza ciepły, korzenny aromat, który doskonale komponuje się z chłodniejszą porą roku.

DYNIOWY TWAROŻEK Z BISZKOPTAMI /porcji 4/ 

Składniki:
 

• Biszkopty 60g 
• Dynia 300g
• Ksylitol 20g 
• Pomarańcza  160g 
• Ser twarogowy, półtłusty 250g

Przygotowanie: 


Dynię pokroić w paski i wstawić do rozgrzanego piekarnika (180⁰ C) na około 25-35 minut. W międzyczasie ser biały przecisnąć przez maszynkę do mielenia lub praskę. Dynię chwilę ostudzić i zblendować wraz z serem na jednolitą masę. Dodać ksylitol i porządnie wymieszać. Pucharki wyłożyć biszkoptami i zalać dyniowym twarożkiem. Wierzch można skropić sokiem ze świeżej pomarańczy i udekorować półplastrami.
Szukasz dietetyka, który skomponuje dla Ciebie urozmaicony, sezonowy jadłospis z użyciem polskich, dostępnych superfoods? Sprawdź listę najlepszych dietetyków tutaj.