WYSOKI POZIOM CHOLESTEROLU: DIETA, PRZYCZYNY I SKUTKI

Podwyższone stężenie cholesterolu może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia, zwłaszcza serca i układu krążenia. Jest to stan, w którym jego poziom we krwi przekracza normy ustalone przez organizacje medyczne. Cholesterol jest tłuszczową substancją obecną we wszystkich komórkach naszego ciała i pełni ważne funkcje, ale nadmiar może prowadzić do tworzenia się złogów tłuszczowych w naczyniach krwionośnych, zwanymi blaszkami miażdżycowymi. Jak możemy obniżyć poziom cholesterolu? Jaką rolę w walce z wysokim cholesterolem odgrywa dietetyk?

Jak rozpoznać podwyższone stężenie cholesterolu i jego objawy?

Rozpoznanie wysokiego poziomu cholesterolu można przeprowadzić poprzez badania laboratoryjne, takie jak pomiar cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu LDL i HDL. Według Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego we krwi nie powinien przekraczać 190 mg/dl, natomiast wartość cholesterolu LDL powinna wynosić maksymalnie 115 mg/dl. Warto przeprowadzić pełne badanie profilu lipidowego, aby dowiedzieć się, czy wysoki cholesterol całkowity stanowi powód do niepokoju w Twoim przypadku.

Podwyższony poziom całkowitego cholesterolu często nie wywołuje widocznych objawów, dlatego ważne jest regularne badanie krwi. Czynniki ryzyka, takie jak niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, otyłość i palenie tytoniu, mogą zwiększać ryzyko wysokiego poziomu cholesterolu. W późniejszych stadiach choroby mogą pojawić się objawy kliniczne, takie jak ból w klatce piersiowej, duszność, mrowienie kończyn i zawroty głowy. Regularne badania kontrolne są zalecane, zwłaszcza dla osób z czynnikami ryzyka chorób układu krążenia.

Co powoduje wysoki cholesterol?:

Dieta bogata w tłuszcze nasycone: Spożywanie dużej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, które są obecne w produktach zwierzęcych, takich jak czerwone mięso, tłuste produkty mleczne, masło czy smalec, może prowadzić do wzrostu poziomu cholesterolu we krwi. Tłuszcze nasycone stymulują wątrobę do produkcji cholesterolu, zwłaszcza cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), który jest nazywany "złym" cholesterolem.

Otyłość i brak aktywności fizycznej: Brak regularnej aktywności fizycznej oraz nadwaga lub otyłość są powiązane z podwyższonym poziomem cholesterolu. Nieaktywny tryb życia sprzyja wzrostowi stężenia cholesterolu LDL i obniżeniu cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości), który jest uważany za "dobry" cholesterol. Nadmierna masa ciała wpływa również na procesy metaboliczne, w tym na przemianę tłuszczów, co może prowadzić do niekorzystnego profilu lipidowego.

Genetyka i predyspozycje rodzinne: Podwyższony cholesterol może być również wynikiem czynników genetycznych i predyspozycji rodzinnych. Niektóre osoby mogą mieć genetyczne skłonności do wyższego stężenia poziomu cholesterolu, nawet przy stosowaniu zdrowej diety i regularnej aktywności fizycznej. W takich przypadkach kontrolowanie poziomu cholesterolu może wymagać dodatkowych działań, takich jak stosowanie leków przeciwhiperlipidemicznych.

Palenie tytoniu: Na wysoki poziom cholesterolu szczególnie narażeni są palacze tytoniu, jest to nie tylko szkodliwe dla płuc i układu oddechowego. Składniki obecne w dymie papierosowym mogą wpływać na metabolizm, zwiększając stężenie cholesterolu LDL i obniżając HDL. Rzucenie palenia jest zatem niezwykle istotne dla utrzymania prawidłowego stężenia cholesterolu.

Niektóre choroby i stany zdrowia: Niektóre choroby i stany zdrowia mogą wpływać na wysokie stężenie cholesterolu we krwi. Przykłady to cukrzyca, niewydolność nerek, choroba wątroby, niedoczynność tarczycy i zespół metaboliczny.

Skutki wysokiego poziomu cholesterolu:

• Wysoki cholesterol jest jednym z głównych czynników wzrostu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, choroba wieńcowa, zawał serca i udar mózgu. Wysoki poziom LDL może gromadzić się na ściankach tętnic, tworząc płytki miażdżycowe i ograniczając przepływ krwi. To z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych incydentów sercowo-naczyniowych.
• Wysokie stężenie cholesterolu może sprzyjać tworzeniu się zakrzepów krwi, które mogą blokować przepływ krwi przez naczynia. Zakrzepy krwi mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak udar, zakrzepica żył głębokich czy zatorowość płucna. Udary mózgu mogą prowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu, utraty funkcji poznawczych i niepełnosprawności.
• Wysoki cholesterol może wpływać na równowagę lipidową organizmu. Nadmiar cholesterolu LDL i niski poziom cholesterolu HDL mogą prowadzić do niekorzystnego profilu lipidowego. Zaburzenia lipidowe mogą powodować wiele powikłań zdrowotnych, w tym chorób serca.
• Podwyższony cholesterol, zwłaszcza  LDL, jest jednym z głównych czynników ryzyka zawału serca. Nagłe zablokowanie przepływu krwi do serca może powodować uszkodzenie lub śmierć tkanki sercowej, co prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
• Wysoki cholesterol może wpływać na naczynia krwionośne w różnych częściach ciała, nie tylko w sercu i mózgu. Może to prowadzić do zaburzeń krążenia obwodowego, takich jak miażdżyca tętnic obwodowych, dusznica bolesna i problemy z krążeniem kończyn dolnych.
• Podwyższony poziom cholesterolu może mieć negatywny wpływ na inne aspekty zdrowia. Może wpływać na funkcjonowanie wątroby, prowadzić do powstawania kamieni żółciowych, a także mieć związek z otyłością, insulinoopornością i rozwojem cukrzycy typu 2.

Dieta a poziom cholesterolu:

Wysoki poziom cholesterolu jest jednym z głównych czynników ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Szczęśliwie, istnieje wiele sposobów, aby obniżyć cholesterol LDL, który jest często określany jako "zły" cholesterol. Jednym z kluczowych aspektów jest obniżenie poziomu cholesterolu poprzez odpowiednią dietę. W przypadku hipercholesterolemii często stosowana jest dieta śródziemnomorska.

Dietetyk odgrywa kluczową rolę w walce z wysokim cholesterolem i pomaga w opracowaniu odpowiedniej diety obniżającej cholesterol i poprawę ogólnego zdrowia.

Dieta cholesterolowa - na co zwrócić uwagę?

W diecie cholesterolowej ważne jest unikanie tłuszczów nasyconych. Tłuszcze nasycone, które są obecne głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak czerwone mięso, pełne tłuszcze mleczne, masło i smalec, przyczyniają się do podwyższenia stężenia LDL. Warto unikać tłustych mięs i sięgnąć po zdrowsze źródła tłuszczów, takie jak tłuszcze roślinne, np. oliwa z oliwek, awokado i orzechy. Fitosterole zawarte w tych produktach znacznie obniżają stężenie frakcji LDL we krwi.

Dieta obniżająca stężenie cholesterolu powinna zawierać tłuszcze nienasycone, takie jak kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, mają korzystny wpływ na profil lipidowy. Znajdziemy je w rybach morskich, takich jak łosoś i tuńczyk, orzechach, nasionach chia i siemieniu lnianym. Regularne spożywanie tłuszczów nienasyconych wpływa korzystnie na nasze zdrowie

W diecie osób z podwyższonym cholesterolem powinno znajdować się dużo błonnika. Błonnik, zarówno rozpuszczalny, jak i nierozpuszczalny, pełni ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego stężenia cholesterolu. W diecie cholesterolowej warto sięgać po produkty bogate w błonnik, takich jak owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste produkty zbożowe, fasola i soczewica, może pomóc w regulowaniu poziomu cholesterolu. Błonnik działa poprzez wiązanie cholesterolu w jelitach i jego wydalanie z organizmu.

Cholesterol występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Ograniczenie spożycia produktów bogatych w cholesterol, takich jak żółtka jaj, wątroba i skorupiaki, może pomóc utrzymać zdrowy poziom cholesterolu.

Pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak pełnoziarniste pieczywo, makarony i ryż, zawierają błonnik i fitosterole, które pomagają w obniżeniu stężenia cholesterolu. Zastąpienie białego pieczywa i białego ryżu pełnoziarnistymi wersjami może przyczynić się do poprawy profilu lipidowego.

Stosując dietę cholesterolową, należy ograniczyć spożycie tłuszczów trans i tłuszczów utwardzanych: Tłuszcze trans i tłuszcze utwardzane są szkodliwe dla zdrowia serca i przyczyniają się do podwyższenia poziomu cholesterolu LDL. Te tłuszcze są obecne w przetworzonych produktach spożywczych, takich jak fast foody, chipsy, ciastka i ciasteczka. Ważne jest, aby ograniczyć spożycie tych tłuszczów lub wyeliminować je całkowicie z diety.

Jaką rolę w walce z wysokim cholesterolem odgrywa dietetyk?

Dietetyk odgrywa kluczową rolę w walce z wysokim poziomem cholesterolu. Jest to profesjonalista, który posiada wiedzę na temat żywienia i zdrowego stylu życia, najlepszym wyborem będzie dietetyk specjalizujący się w dietetyce klinicznej. Jego zadaniem jest opracowanie spersonalizowanego planu żywieniowego, który pomoże zmniejszyć poziom cholesterolu we krwi i poprawić ogólny stan zdrowia.

Dietetyk może pomóc Ci zidentyfikować źródła wysokiego cholesterolu w Twojej diecie i zasugerować odpowiednie zmiany żywieniowe. Na podstawie Twojego stanu zdrowia, wyników badań cholesterolu, preferencji kulinarnych i stylu życia, dietetyk opracuje plan żywieniowy, który będzie dostosowany do Twoich indywidualnych potrzeb.

Dobry dietetyk będzie badał Twój stan zdrowia, historię chorób, poziom aktywności fizycznej i inne czynniki, aby zrozumieć całą sytuację i dostosować odpowiednią dietę.

Co powinna zawierać dieta obniżająca cholesterol?:

• Ryby bogate w kwasy omega-3, takie jak łosoś, makrela i sardynki.
• Orzechy, takie jak orzechy włoskie, migdały i orzeszki ziemne.
• Oliwa z oliwek, olej rzepakowy i inne oleje roślinne- są to zdrowe tłuszcze roślinne, źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych
• Nasiona lnu i siemienia lnianego.
• Zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak i jarmuż.
• Owoce bogate w pektynę, takie jak jabłka i jagody.

Podsumowanie:

Dieta odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowego poziomu cholesterolu. Unikanie tłuszczów nasyconych, spożywanie tłuszczów nienasyconych, zwiększenie ilości błonnika w diecie, ograniczanie spożycia cholesterolu pokarmowego i tłuszczów trans, wybieranie ryb bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych są ważnymi krokami w obniżaniu cholesterolu LDL i wspieraniu zdrowia serca. Pamiętaj, że przed wprowadzeniem znaczących zmian w diecie zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Sprawdź ranking najlepszych dietetyków i zapisz się na wizytę, aby dowiedzieć się jak obniżyć poziom cholesterolu.