CHOROBA HASHIMOTO -DIAGNOSTYKA I LECZENIE

CHOROBA HASHIMOTO -DIAGNOSTYKA I LECZENIE

Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, to autoimmunologiczne schorzenie, w którym układ odpornościowy atakuje tarczycę, prowadząc do jej stopniowego uszkodzenia i niedoczynności. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy na świecie, szczególnie u kobiet. W niniejszym artykule omówimy przyczyny choroby, jej objawy, metody diagnostyczne oraz skuteczne sposoby leczenia.



Przyczyny i czynniki ryzyka

Choroba Hashimoto rozwija się w wyniku błędnej reakcji układu immunologicznego, który produkuje przeciwciała atakujące komórki tarczycy. Przyczyny tego zjawiska nie są do końca poznane, ale istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą przyczyniać się do jej wystąpienia:

  • Predyspozycje genetyczne – choroba częściej występuje u osób, których członkowie rodziny również cierpią na schorzenia autoimmunologiczne.

  • Zaburzenia hormonalne – kobiety chorują na Hashimoto znacznie częściej niż mężczyźni, co sugeruje wpływ hormonów płciowych.

  • Nadmiar jodu – zarówno niedobór, jak i nadmiar jodu w diecie mogą przyczyniać się do rozwoju choroby.

  • Infekcje wirusowe i bakteryjne – mogą wywoływać reakcje autoimmunologiczne.

  • Stres i czynniki środowiskowe – przewlekły stres, toksyny i niektóre substancje chemiczne mogą negatywnie wpływać na układ odpornościowy.

Objawy choroby Hashimoto

Początkowo choroba może przebiegać bezobjawowo, ale wraz z postępem uszkodzenia tarczycy pojawiają się charakterystyczne symptomy. Najczęstsze objawy obejmują:

  • Przewlekłe zmęczenie i osłabienie
  • Przyrost masy ciała mimo braku zmian w diecie
  • Suchość skóry i wypadanie włosów
  • Nadwrażliwość na zimno
  • Depresja, obniżony nastrój i problemy z koncentracją
  • Spowolniona perystaltyka jelit, zaparcia
  • Obrzęki, szczególnie na twarzy
  • Spowolniona akcja serca
  • Chrypka i powiększenie tarczycy (wole)

W miarę progresji choroby, objawy mogą się nasilać i prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.

Diagnostyka

Diagnostyka

Rozpoznanie choroby Hashimoto opiera się na analizie objawów klinicznych, wyników badań laboratoryjnych oraz obrazowych. Do kluczowych metod diagnostycznych należą:

1. Badania laboratoryjne

  • TSH (hormon tyreotropowy) – jego podwyższony poziom wskazuje na niedoczynność tarczycy.
  • FT3 i FT4 (wolne hormony tarczycy) – ich obniżony poziom sugeruje niedoczynność tarczycy.
  • Przeciwciała przeciwtarczycowe (anty-TPO i anty-TG) – ich obecność potwierdza autoimmunologiczny charakter choroby.
  • OB i CRP – wskaźniki stanu zapalnego mogą być podwyższone w aktywnej fazie choroby.

2. USG tarczycy

Badanie ultrasonograficzne tarczycy pozwala ocenić jej strukturę, wykryć zmiany zapalne, zwłóknienia czy guzki.

3. Biopsja cienkoigłowa

W niektórych przypadkach, gdy występują guzki tarczycy, konieczne może być wykonanie biopsji w celu wykluczenia zmian nowotworowych.

Leczenie choroby Hashimoto

Nie istnieje leczenie przyczynowe choroby Hashimoto, ale dostępne są skuteczne metody kontrolowania jej przebiegu i łagodzenia objawów.

1. Terapia farmakologiczna

Podstawowym leczeniem jest hormonalna terapia zastępcza w postaci lewotyroksyny (Euthyrox, Letrox), która dostarcza organizmowi brakującego hormonu tarczycy i pozwala utrzymać prawidłowy poziom TSH.

Dawkę leku dostosowuje się indywidualnie na podstawie wyników badań laboratoryjnych i samopoczucia pacjenta. Leczenie jest zazwyczaj dożywotnie i wymaga regularnych kontroli.

2. Dieta i styl życia

Odpowiednia dieta może wspomóc funkcjonowanie tarczycy i układu odpornościowego. Zaleca się:
  • Unikanie nadmiaru jodu – produkty takie jak algi morskie czy sól jodowana mogą nasilać stan zapalny.
  • Spożywanie produktów bogatych w selen (orzechy brazylijskie, ryby, jajka) i cynk (mięso, nasiona dyni)
  • Ograniczenie glutenu i laktozy, jeśli występuje nietolerancja.
  • Spożywanie produktów bogatych w błonnik (warzywa, nasiona) dla poprawy perystaltyki jelit.

3. Suplementacja

Suplementację najlepiej jest ustalać indywidualnie - po konsultacji z lekarzem i dietetykiem. 

Niektóre składniki odżywcze mogą wspomagać leczenie:

  • Witamina D – reguluje układ odpornościowy.
  • Selen – zmniejsza poziom przeciwciał anty-TPO
  • Kwasy omega 3 - wykazują one działanie przeciwzapalne, wspierają zdrowie serca i mózgu oraz mogą łagodzić objawy choroby.

4. Redukcja stresu

Przewlekły stres negatywnie wpływa na układ odpornościowy, dlatego istotne jest wdrożenie technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, joga czy regularna aktywność fizyczna.

5. Monitorowanie stanu zdrowia

Regularne badania krwi (TSH, FT3, FT4, przeciwciała) pozwalają na kontrolowanie przebiegu choroby i dostosowanie leczenia.Choroba Hashimoto jest przewlekłym schorzeniem autoimmunologicznym prowadzącym do niedoczynności tarczycy. Dzięki wczesnej diagnostyce i odpowiedniemu leczeniu można skutecznie kontrolować jej przebieg i zapobiegać powikłaniom. Kluczowe znaczenie ma właściwa terapia hormonalna, odpowiednia dieta oraz zdrowy styl życia. Regularne monitorowanie stanu zdrowia pozwala na skuteczne zarządzanie chorobą i poprawę jakości życia pacjenta.

Jeśli masz wątpliwości, jak odpowiednio dostosować dietę do swoich potrzeb, skonsultuj się z dietetykiem.