OTYŁOŚĆ U DZIECI: WPŁYW, PRZYCZYNY I PRAKTYCZNE PORADY

Otyłość u dzieci jest coraz większym problemem zdrowotnym w dzisiejszym społeczeństwie. Nie tylko negatywnie wpływa na zdrowie fizyczne, ale także może mieć długoterminowe konsekwencje dla zdrowia i samopoczucia dziecka. Raport Światowej Organizacji Zdrowia wykazał, że w Polsce problem nadwagi i otyłości dotyczy ponad 32% dzieci. Otyłość występuje u 12,2% chlopców i 10% dziewcząt w wieku przedszkolnym. Eksperci szacują, że do 2025r. 90 milionów dzieci w wieku 5-17 lat będzie miało nadwagę. Choroba otyłości narasta z każdym rokiem. W związku z tym ważne jest, aby zrozumieć przyczyny otyłości u dzieci oraz jak skutecznie temu przeciwdziałać.

Jakie są przyczyny otyłości u dzieci?

Szacuje się, że w ostatnich latach liczba dzieci z nadwagą wzrosła aż trzykrotnie. Jakie są przyczyny większości przypadków otyłości u dzieci?

• Do najczęstszych przyczyn otyłości należą niezdrowe nawyki żywieniowe: Spożywanie zbyt dużej ilości wysokokalorycznych, przetworzonych i bogatych w tłuszcze, cukry i sól pokarmów przyczynia się do nadmiernego przyrostu masy ciała u dzieci. Spożywanie dużej ilości fast foodów, słodkich napojów, przekąsek i słodyczy jest jednym z głównych czynników ryzyka

• Niska aktywność dziecka: Styl życia siedzący i brak regularnej aktywności fizycznej są istotnymi czynnikami ryzyka otyłości u dzieci. Spędzanie zbyt dużo czasu przed telewizorem, komputerem, tabletami czy smartfonami ogranicza możliwość ruchu i spalania kalorii. Taki tryb życia często powoduje problem nadmiernej masy ciała dziecka

• W pewnym stopniu o rozwoju nadwagi decyduje genetyka i czynniki rodzinne: Istnieje pewien genetyczny skłon do otyłości, który może być dziedziczony w rodzinach. Ponadto, nawyki żywieniowe i styl życia rodziców mogą wpływać na nawyki żywieniowe dzieci.

• Wśród przyczyn występowania otyłości jest również wpływ środowiska społecznego, takiego jak reklamy żywności wysokokalorycznej i niskiej jakości, które są promowane w telewizji, internecie i innych mediach, może prowadzić do niezdrowych wyborów żywieniowych u dzieci.

• Brak edukacji żywieniowej: Brak odpowiedniej edukacji w zakresie zdrowego odżywiania i braku świadomości rodziców i dzieci na temat właściwych wyborów żywieniowych może prowadzić do niezdrowych nawyków żywieniowych i otyłości.

• Czynniki psychologiczne: Czynniki psychologiczne, takie jak stres, depresja, niepokój i emocjonalne jedzenie, mogą wpływać na rozwój nadmiernej masy ciała u dzieci. Jedzenie może stać się formą pocieszenia lub radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi.

Konsekwencje otyłości dla zdrowia dziecka

Otyłość u dzieci ma poważny wpływ na zdrowie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Wczesna identyfikacja i skuteczne leczenie otyłości są niezwykle istotne w celu zapobiegania negatywnym konsekwencjom zdrowotnym oraz poprawy jakości życia dzieci. Problem otyłości dotyczy tak wielu dzieci, że eksperci nazywają to już epidemią otyłości. Jakie konsekwencje może nieść za sobą otyłość?

• Problemy metaboliczne: Otyłość u dzieci może prowadzić do zaburzeń metabolicznych, takich jak insulinooporność, cukrzyca typu 2 i dyslipidemia. Te stany zwiększają ryzyko rozwoju innych chorób, takich jak choroby serca, nadciśnienie tętnicze i udary mózgu.
• Zaburzenia układu hormonalnego: Otyłość u dzieci może wpływać na równowagę hormonalną organizmu. Przewlekłe nadmiar tkanki tłuszczowej może wpływać na produkcję hormonów, takich jak insulina, leptyna i hormony płciowe, co może prowadzić do zaburzeń cyklu menstruacyjnego u dziewcząt oraz opóźnionego dojrzewania płciowego.
• Problemy ortopedyczne: Nadmiar masy ciała wywiera dodatkowe obciążenie na stawy i kości dziecka, co może prowadzić do rozwoju problemów ortopedycznych. Bardzo często dziecko z otyłością ma problemy z kolanami i stawami biodrowymi oraz osteoartroza.
• Zaburzenia oddychania: Powikłania otyłości mogą wpływać na układ oddechowy, prowadząc do problemów z oddychaniem podczas snu, takich jak bezdech senny. To może prowadzić do nieprawidłowego snu, przewlekłego zmęczenia i innych poważnych konsekwencji zdrowotnych.
• Skutki psychoemocjonalne: Otyłość może mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne i emocjonalne dzieci. Dziecko z otyłością może doświadczać niższej samooceny, stresu, depresji i trudności w nawiązywaniu relacji społecznych, co może prowadzić do izolacji społecznej i obniżenia jakości życia.
• Ryzyko długoterminowe: Dzieci z otyłością mają większe ryzyko rozwoju otyłości w wieku dorosłym. Otyłość w młodym wieku tworzy podatność na rozwinięcie wielu chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca, niektóre rodzaje nowotworów i problemy ze zdrowiem psychicznym.

Rola dietetyka w zapobieganiu i leczeniu otyłości u dzieci

Podstawą leczenia otyłości jest dieta. Dietetyk przeprowadza wywiad na temat diety dziecka i ocenia stan żywieniowy, uwzględniając skład diety, nawyki żywieniowe i styl życia. To pozwala na zidentyfikowanie czynników ryzyka otyłości oraz indywidualnych potrzeb żywieniowych dziecka.

Na podstawie oceny, dietetyk tworzy spersonalizowany plan żywieniowy, uwzględniający optymalne spożycie kalorii, składników odżywczych i równowagę między białkami, węglowodanami a tłuszczami. Plan ten jest dostosowany do wieku, płci, aktywności fizycznej i innych czynników indywidualnych.

Dietetyk pełni rolę edukatora, informując rodziców i dzieci o zdrowym odżywianiu, znaczeniu różnych składników odżywczych oraz wpływie żywności na zdrowie i wagę ciała. Pomaga w identyfikowaniu zdrowych i niezdrowych produktów oraz w uczeniu umiejętności czytania etykiet i dokonywania świadomych wyborów żywieniowych.

Dietetyk określa prawidłową masę ciała i regularnie monitoruje postępy dziecka, oceniając zmiany w wadze, wskaźniku masy ciała (BMI) i innych parametrach zdrowia. To pozwala na dostosowanie planu żywieniowego w miarę potrzeb i utrzymanie motywacji do dalszych działań.

Dietetyk współpracuje z lekarzami, psychologami, fizjoterapeutami i innymi specjalistami, aby zapewnić kompleksową opiekę nad dzieckiem z otyłością. Integracja różnych dziedzin pomaga w skutecznym leczeniu i wsparciu dziecka w procesie zmiany stylu życia. Podczas leczenia dziecka ważna jest kontrola wielu specjalistów. Otyłe dziecko ma często również inne choroby towarzyszące. Warto interweniować już w momencie gdy lekarz stwierdza, że dziecku grozi nadwaga.

Jak lekarz rozpoznaje otyłość w przypadku dzieci?
Pomiar wskaźnika masy ciała: BMI jest często stosowanym wskaźnikiem, który porównuje wagę do wzrostu. Lekarz może zmierzyć wagę i wzrost dziecka, a następnie obliczyć wartość BMI. Wartości BMI są porównywane do odpowiednich zakresów wiekowych i płciowych, aby ustalić, czy dziecku grozi otyłość lub nadwaga. Według WHO otyłość rozpoznajemy gdy wskaźnik BMI jest równy lub większy od 95 centyla. Pierwszą informację o rozwoju otyłości możemy uzyskać już podczas bilansów zdrowia dziecka. Jest to bardzo ważne badanie ponieważ problem nadmiernej masy ciała występuje już u małych dzieci.

Praktyczne porady dla rodziców i opiekunów

Oto kilka praktycznych porad dla rodziców i opiekunów, którzy chcą pomóc dzieciom w profilaktyce otyłości

• U dzieci na leczenie otyłości największy wpływ ma dieta. Składaj posiłki z różnorodnych produktów, w tym warzyw, owoców, pełnoziarnistych zbóż, chudego mięsa i zdrowych tłuszczów. Ogranicz spożycie przetworzonych i wysokokalorycznych produktów. Podawaj dziecku zdrowe przekąski zamiast słodyczy.
• Zachęcaj do aktywności fizycznej: Zapewnij dziecku możliwość regularnego uprawiania sportu, zabaw na świeżym powietrzu. W profilaktyce otyłości bardzo ważny jest odpowiedni dla wieku dziecka wysiłek.
• Ogranicz czas spędzany przed ekranem: Stwórz zasady dotyczące korzystania z telewizora, komputera i innych urządzeń elektronicznych. Zachęcaj do zabaw poza domem.
• Twórz pozytywny klimat żywieniowy: Unikaj krytykowania wyglądu i wagi dziecka. Skup się na promowaniu zdrowych nawyków żywieniowych i akceptacji własnego ciała.
• Bądź przykładem: Działaj jako wzór dla dziecka poprzez samodyscyplinę w zakresie zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej. Niech Twoje dziecko ma w Tobie oparcie.

Podsumowanie

Otyłość u dzieci jest poważnym problemem zdrowotnym, który wymaga uwagi i działań. Zrozumienie przyczyn otyłości u dzieci, rola dietetyka w zapobieganiu i leczeniu tego problemu, oraz stosowanie praktycznych porad mogą pomóc w promowaniu zdrowego stylu życia i unikaniu nadmiernej masy ciała u dzieci. Pamiętajmy, że zdrowe nawyki żywieniowe i regularna aktywność fizyczna są kluczowe dla zapewnienia zdrowego rozwoju i dobrej jakości życia dzieci.

Warto zauważyć, że otyłość u dzieci to złożony problem, który wymaga wieloaspektowego podejścia. Aby uniknąć zdrowotnych konsekwencji otyłości u dzieci warto udać się do specjalisty posiadającego doświadczenie w dietetyce dziecięcej.

Jak kształtować nawyki żywieniowe? Jak kontrolować masę ciała u dzieci? Na te i wiele innych pytań mogą odpowiedzieć nasi specjaliści. Sprawdź ranking najlepszych dietetyków i umów się na wizytę.