DZIURAWIEC — WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE, ZASTOSOWANIE I PRZECIWWSKAZANIA

Dziurawiec towarzyszy naszej kulturze praktycznie od zawsze. Zanim odkryto jego pozytywny wpływ na zdrowie, stosowano ziele jako ochronę przed złymi siłami i duchami. Dziś o właściwościach zdrowotnych dziurawca wiemy o wiele więcej, o czym dowiesz się, czytając poniższy artykuł.

Dostępny w każdym sklepie spożywczym, aptece, drogerii — dziurawiec zwyczajny, zwany również zielem Św. Jana lub świętojańskim, dziurawnikiem czy po prostu zielem dziurawca. Jest jedną z najbardziej popularnych roślin polnych i łąkowych w Polsce. Jej cechą charakterystyczną są żółte kwiatki w drobne czarne kropki przypominające dziurki. To właśnie w nich znajdują się cenne dla zdrowia olejki eteryczne. Okres kwitnienia przypada na drugą połowę czerwca, dlatego nazwa najwyraźniej odnosi się do święta Jana Chrzciciela, przypadającego w tym czasie. 




Ziele dziurawca zawiera mnóstwo substancji czynnych o szerokim spektrum działania, dzięki czemu roślina znajduje wiele zastosowań w farmakoterapii. Przede wszystkim należą do nich:


rutyna (rutozyd) — flawonoid i naturalny barwnik, substancja uszczelniająca i chroniąca naczynia krwionośne oraz zwiększająca ich elastyczność,
kwercetyna — flawonoid o silnym działaniu antyoksydacyjnym, hamujący wydzielanie histaminy, 
hiperycyna — naturalny związek wykazujący coraz większe zainteresowanie ze strony naukowców: zaobserwowano obiecujący potencjał w terapii zaburzeń kardiologicznych, neurologicznych, onkologicznych i zakażeń HIV. Równie skuteczna, jak leki przeciwdepresyjne, dodatkowo nie powoduje żadnych skutków ubocznych. Hiperycyna zatrzymuje rozwój czynników prozapalnych, działa przeciwwirusowo i bakteriobójczo. 



Oprócz powyższych substancji dziurawiec zawiera również garbniki, kwasy organiczne, pektyny, olejki eteryczne, sole mineralne, cholinę oraz witaminę A i C.

Działanie

• rozkurczowe,
• ściągające,
• przeciwbakteryjne,
• moczopędne,
• pobudzające trawienie,
• pobudzające apetyt,
• wyrównujące pH,
• antyseptyczne.

Zastosowanie

• kamica nerkowa,
• depresja, stany depresyjne,
• choroby dróg żółciowych,
• dna moczanowa,
• choroby żołądka,
• choroby jelit,
• zgaga,
• wzdęcia,
• biegunki,
• bóle menstruacyjne,
• rany,
• trądzik, wrzody, ropnie,
• stany zapalne gardła i zębów,
• albinizm (bielactwo).

Przeciwskazania

Pomimo licznych właściwości zdrowotnych dziurawca należy pamiętać, że wykazuje wpływ na aktywację izoenzymy cytochromu P450, który odpowiada za metabolizm wielu leków. W efekcie może dojść do niebezpiecznej interakcji podczas stosowania kilku preparatów. Dodatkowo hiperycyna oddziałuje na białko zwane p-glikoproteinę odpowiadające za transport leków w organizmie, zwiększając lub zmniejszając oporność lekową.

Dziurawca nie należy łączyć z:

• lekami przeciwzakrzepowymi,
• leki obniżające ciśnienie krwi,
• lekami przeciwdepresyjnymi,
• antybiotykami,
• lekami przeciwnowotworowymi,
• inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny.

Najczęściej leczenie farmakologiczne jest głównym przeciwskazaniem stosowania dziurawca we wszelkiej postaci. Dotyczy to nie tylko leków, ale również suplementów diety, herbat/naparów, olejków, alkoholowych wyciągów, kosmetyków i wszelkich preparatów opierających skład na tej roślinie.

„Nie” dla dziurawca w sezonie letnim!

Dziurawiec charakteryzuje się silnym odczynem fotoalergicznym i fototoksycznym, zwiększając wrażliwość skóry na działanie promieni słonecznych. Pod wpływem czynnika drażniącego oraz promieni UV dochodzi do reakcji alergicznej, a wraz z nią stanu zapalnego przypominającego silne oparzenia (świąd, palenie skóry, wykwity, pęcherze, dyskomfort) powodując stałą nadwrażliwość. Wyprysk fototoksyczny powstaje, kiedy pod wpływem promieni słonecznych w skórze przekształca się substancja tolerowana (w przypadku dziurawca — hiperycyna) w uczulającą, gwałtownie uwalniając masę wolnych rodników.

Działanie niepożądane

Oprócz odczynu fotoalergicznego i fototoksycznego mogą pojawić się inne skutki uboczne:

• ból głowy,
• wymioty,
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
• zaparcia,
• zmęczenie, 
• suchość w ustach.

Jeżeli zastanawiasz się nad rozpoczęciem stosowania dziurawca w różnej postaci, ale z drugiej strony obawiasz się, czy wybrana przez Ciebie forma jest odpowiednia wejdź na DietDoctor. Znajdziesz tam najlepszych dietetyków i specjalistów ds. żywności w Polsce.